De NEa wil haar rol als toezichthouder transparant, rechtmatig en efficiënt vervullen. Door heldere vertaling van wettelijke vereisten naar de uitvoeringspraktijk verwachten we dat de bedrijven weten wat ze moeten doen. Wanneer bedrijven toch nog moeite hebben de uitvoering van de regelgeving te begrijpen, helpt de NEa waar mogelijk. Om daarbij de naleving in de praktijk te beoordelen voeren we toezicht uit. Wanneer er aanwijzingen zijn dat een bedrijf niet naleeft, leggen we waar nodig sancties zoals boetes op.
Naleving
In 2018 ligt de naleving vergelijkbaar met voorgaande jaren op een behoorlijk hoog niveau. De naleving op de twee kernverplichtingen het tijdig inleveren van het emissieverslag en het inleveren van voldoende emissierechten is nagenoeg 100%. Alle 441 bedrijven hebben op tijd het emissieverslag ingediend. Voor het eerst in vijf jaar heeft een bedrijf deels te weinig emissierechten ingeleverd. Dit bedrijf heeft daarvoor de wettelijk verplichte boete van € 100 per ton CO2 waarvoor geen emissierecht is ingeleverd, gekregen. Naast controle op deze twee kernverplichtingen voert de NEa ook inspecties uit op het totale pakket aan wet- en regelgeving. Omdat dit vele verplichtingen omvat komt de NEa daar ook vaker andere overtredingen tegen.
Overige overtredingen
Het merendeel van deze overtredingen vallen in de categorie zeer gering of beperkt. Dit zijn bijvoorbeeld het onvoldoende uitvoeren van interne controle door het bedrijf of het niet tijdig melden van kleine veranderingen in het monitoringsplan. In totaal zijn bij de helft van de geïnspecteerde bedrijven dit soort overtredingen gevonden. Bij 10% van de geïnspecteerde bedrijven zaten de overtredingen in de categorie van belang. Denk hierbij aan het rapporteren van een onjuiste hoeveelheid CO2-emissies in een jaar. Waar nodig legt de NEa waarschuwingen en boetes op. In het geval er effecten op de emissies optreden, corrigeert de NEa die door ambtshalve vaststellingen. Hierdoor is het systeem van emissiehandel, de balans tussen de emissies en de ingeleverde emissierechten, in control. Omdat de NEa ook verschillen ziet in naleving tussen sectoren zij ook in gesprek met brancheverenigingen en bedrijven over de wet- en regelgeving en daarmee samenhangende naleving.
Risicogestuurd toezicht
Verder werkt de NEa aan voortdurende verbetering van haar risicogestuurd toezicht om er zeker van te zijn dat zij haar capaciteit zo efficiënt mogelijk inzet op de grootste risico’s op niet-naleving. Zo voert zij analyses uit op de bevindingen uit inspecties, stuurt zij waar nodig het risicogestuurd plannen van inspecties bij en besteedt zij gerichter aandacht aan de meest voorkomende overtredingen.
Analyse van data
Na de start in 2017 heeft de NEa ook in 2018 analyses uitgevoerd van de emissies op basis van gasfacturen. De NEa ontvangt deze facturen, na toestemming van het bedrijf, van de gasleverancier. Opvallend was dat dit jaar een aantal zelfde bedrijven als vorig jaar naar boven kwam met afwijkingen. Bij twee bedrijven hebben deze afwijkingen in 2018 geleid tot de beslissing om de emissies ambtshalve vast te stellen. De NEa beschouwt deze wijze van toezicht als zeer efficiënt en effectief en die zo min mogelijk toezichtlast bij de bedrijven veroorzaakt. Daarom zal de NEa de komende jaren blijven investeren op deze wijze van toezicht.
In 2018 hebben voor het eerst alle bedrijven op tijd de meldingen voor toewijzing ingediend. Hiermee is de stijgende lijn van de afgelopen jaren uitgekomen op 100% naleving. Het is de ambitie van de NEa dit hoge niveau van naleving te blijven stimuleren door gerichte communicatie en controle.
Dit jaar heeft de NEa bij de analyse van emissieverslagen iets meer verslagen gevonden met administratieve afwijkingen, 12% in vergelijking met 9% in 2017. De NEa wijt deze toename (deels) aan haar scherpere analyse. Omdat het grotendeels om geringe afwijkingen gaat, informeert de NEa de betrokken bedrijven (21) over de bevindingen en worden bij 22 bedrijven de bevindingen meegenomen tijdens de inspectie. In vier gevallen heeft de NEa een bestuurlijke waarschuwing gegeven en in twee gevallen was sprake van effect op de gerapporteerde emissies die de NEa ambtshalve gaat corrigeren.
Handhaving
In 2018 zijn vijf boetes door de NEa opgelegd. Een stijging ten opzichte van 2017 toen er drie boetes zijn opgelegd. Het aantal opgelegde boetes in 2018 ligt wel in lijn met de trend van de afgelopen jaren. Een boete in 2018 betrof het niet tijdig inleveren van voldoende emissierechten. Verder zijn drie boetes opgelegd voor het niet tijdig indienen van toewijzingsmeldingen in voorgaande jaren. Een boete is opgelegd voor een grote monitoringfout.
Afgelopen jaar is twee keer het instrument last onder dwangsom ingezet. Een keer om een bedrijf aan te zetten tot het indienen van een verbeterrapportage en een keer om een bedrijf te bewegen tot het indienen van een gewijzigd en actueel monitoringsplan. In beide gevallen heeft dit tot de gewenste acties van de bedrijven geleid, waardoor de last niet geïnd hoefde te worden.
Bij zeven bedrijven heeft de NEa in 2018 de emissies ambtshalve vastgesteld, betreffende in totaal 17 emissiejaren. Dit was te wijten aan monitoringfouten van emissies die soms gedurende meerdere jaren zijn opgetreden. Deze monitoringfouten zijn door bedrijven zelf gemeld (4), uit emissieverslagen naar voren gekomen (1) of tijdens inspecties geconstateerd (2).
