Benieuwd wat er allemaal bij de NEa is gebeurd in 2024? Hieronder vind je een overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen van het afgelopen jaar.
Januari
Ingewikkelde implementatie CBAM
De implementatie van CBAM verliep niet zonder slag of stoot. De Europese Commissie had de rapportagemodule van het CBAM-register opengesteld, die nog in ontwikkeling was. Voor onze stakeholders was het uitdagend om door deze onvolledigheid een compleet rapport op te stellen. De NEa benadrukte dat in deze overgangsperiode vooral de focus gelegd moest worden op de gewenning van het register, om bij de implementatiefase van CBAM minder fouten te hoeven constateren.
Ondersteuning bij overgangsperiode CBAM
De NEa had behalve praktische aanwijzingen korte video's gemaakt waarin het rapportageproces voor verschillende soorten aangevers werd doorlopen. Tegelijkertijd ging de NEa in gesprek met de Europese Commissie om te komen tot een verbetering van het CBAM-register. Uiteindelijk besloot de Europese Commissie dat bedrijven uitstel kregen voor het indienen van een CBAM-rapport.
Februari
Gewijzigde planning implementatie RED III
Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) informeerde belanghebbenden over de gewijzigde planning voor de implementatie van de RED III. De introductie van de voor RED III gewijzigde systematiek is nu voorzien voor 1 januari 2026. Als uitvoerder van en toezichthouder op het systeem voor hernieuwbare energie in vervoer brengt de NEa de ontwikkelingen vanuit IenW graag onder de aandacht bij onze stakeholders.
Maart
Succesvolle bètabanenmarkt
De NEa kijkt terug op een geslaagde dag bij de Bètabanenmarkt. Er zijn veel waardevolle gesprekken gevoerd met allerlei interessante bèta-studenten en veel verteld over het belangrijke werk dat we bij de NEa doen. Het was inspirerend om te horen dat veel studenten een gedeelde passie met ons hebben in het streven naar een groenere wereld.
April
Recorddaling CO2-uitstoot
In 2023 was de uitstoot van de Nederlandse bedrijven binnen het Europese Emissiehandelssysteem (EU ETS) 13,2% lager dan in 2022, de grootste procentuele daling ooit in het handelssysteem. De grootste daling zit in de energiesector. De enige sector binnen het EU ETS waarvan de uitstoot in 2023 gestegen is, is de luchtvaart. Mark Bressers, directeur-bestuurder NEa: “Als deze trend zich doorzet, zijn de Nederlandse energie- en industriesector goed op weg om hun CO2-reductiedoelen voor 2030 te halen.”
Voldoende hernieuwbare energie voor vervoer
Ook in 2023 voldeden bedrijven in Nederland aan de verplichting om een aandeel hernieuwbare energie te leveren. Belangrijk voor de verduurzaming van vervoer in Nederland is het verlagen van de CO2-uitstoot van brandstoffen in de gehele keten. In 2023 was de behaalde CO2-reductie hoger dan de gestelde norm. De inzet van biobrandstoffen leverde hieraan de belangrijkste bijdrage.
De Netwerkbijeenkomst
De NEa Netwerkbijeenkomst had als centraal thema 'Koers op 2040: Waarom bedrijven blijven investeren in verduurzaming'. Tijdens de bijeenkomst werd de essentie benadrukt van investeren in duurzaamheid en vermindering van CO2-uitstoot, ook bij minder politieke aandacht. Sandra Phlippen ging in op de eisen die financiële instellingen stellen aan het duurzaamheidsbeleid van bedrijven. Karlo van Dam gaf een doorkijk in de beleidsontwikkelingen vanuit het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.
Mei
Jaarverslag 2023
Het jaar 2023 was een mijlpaal voor onze organisatie, waarin we stevig bouwden aan verdere groei. We omarmden nieuwe taken die voortkwamen uit het Fit for 55-programma, taken van essentieel belang voor zowel de samenleving als het bedrijfsleven. Meer dan ooit werd ook duidelijk hoe belangrijk het is om als uitvoeringsorganisatie en toezichthouder ook beleidsmatig inbreng te hebben. (Nieuwe) Medewerkers zijn van onschatbare waarde in onze groeiende organisatie, en werden daarom in de schijnwerpers gezet. In 2023 werd daarnaast de eerste 'Stand van de Uitvoering' gepubliceerd.
Controle HVO en FAME
De Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) voerde controles uit bij zogeheten accijnsgoederenplaats (AGP) vergunninghouders. De inspecteurs nemen bij de opslaglocaties monsters van de daar opgeslagen brandstoffen om na te gaan of deze fysiek biogeen zijn. Deze controle richt zich op pure fatty acid methyl ester (FAME) en pure hydrogenated vegetable oil (HVO). Beide worden gebruikt als dieselvervangers en zijn daarom belangrijke vormen van hernieuwbare energie.
Veilingmonitor 2023
De veiling van emissierechten heeft Nederland in 2023 meer dan € 1,2 miljard opgeleverd. Dit is 12,8% meer dan in 2022. In 2023 fluctueerde de prijs van een emissierecht tussen de 75 en 100 euro per ton. Daarnaast werd 24% van de emissierechten geveild voor de financiering van verschillende Europese fondsen.
Juni
Resultaten hernieuwbare Energie voor Vervoer in Nederland 2023
Ook in 2023 voldeden Nederlandse bedrijven aan de jaarverplichting. Zo is de jaarafsluiting positief afgerond. Nederland is in Europa een van de koplopers als het gaat om de inzet van biobrandstoffen uit afvalstromen en residuen voor zo’n 85% in 2023. Er is een flinke toename in de productie van biokerosine binnen de luchtvaart. Een doorzettende trend in 2023 is het stijgende aandeel hernieuwbare elektriciteit. Ook opvallend is de eerste registratie van een (kleine) hoeveelheid waterstof.
Juli
NEa keert emissierechten uit
Op 25 juni 2024 heeft de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) 33,6 miljoen emissierechten uitgekeerd aan 279 Nederlandse bedrijven deelnemende aan het Europese systeem van emissiehandel (EU ETS). Het totaal aantal rechten in het EU ETS neemt elk jaar af, als onderdeel van het Europese klimaatbeleid. De toewijzing van gratis rechten is voor de Europese Commissie een manier om het mogelijke concurrentienadeel dat bedrijven in Europa als gevolg van het EU ETS hebben ten opzichte van landen waar geen CO2-beprijzing is, op te heffen.
Nieuwe boetebeleidsregel van kracht
De Beleidsregel bestuurlijke boete 2024 van de NEa in werking getreden. Het bestuur van de NEa is bevoegd om een boete op te leggen voor overtredingen van de regelgeving. Op basis van deze boetebeleidsregel bepaalt het bestuur de hoogte van de boete.
Augustus
Emissiehandelsportaal-2 (EHP2) is live
De NEa heeft een nieuwe mijlpaal bereikt; het EHP2, een nieuw online portaal, speciaal ontwikkeld voor het ETS-2, is live! De NEa heeft, in nauwe samenwerking met CLEVR, hard gewerkt om dit resultaat te bereiken. Via het portaal kunnen stakeholders de vergunningaanvraag starten en het Monitoringsplan opstellen.
September
CBAM Q&A-sessie
De Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) en de Douane organiseerden een live online Q&A-sessie over het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM). Tijdens de sessie kregen importeurs en vertegenwoordigers die te maken hebben met de CBAM-regelgeving de mogelijkheid om vragen te stellen. De gestelde vragen werden behandeld in verschillende categorieën: rapportage tijdens de overgangsperiode, vragen aan de Douane, inspanningen die van de CBAM-aangever worden verwacht, vereisten definitieve periode vanaf 2026 en overige onderwerpen.
Minister KGG op bezoek
De minister van Klimaat en Groene Groei was bij de Nederlandse Emissieautoriteit op bezoek. Ze had uitgebreid de tijd genomen om bij ons te zien hoe we beleid omzetten naar concrete uitvoering en toezicht. Wat we doen op het terrein van het verminderen van CO2-uitstoot, maar ook veel aandacht voor de manier waarop we de industrie en de vervoersector helpen meer hernieuwbare energie in te zetten.
Oktober
Nog geen groene groei industrie
De Nederlandse industriële bedrijven die vallen onder het Europese Emissiehandelssysteem (EU ETS) zijn in de periode 2021-2023 gemiddeld genomen minder CO2-efficiënt gaan produceren. In 2023 presteerden de Nederlandse industriële bedrijven 16,9% onder de Europese benchmark. Het grootste gedeelte van de installaties laat in 2023 een verbetering van de CO2-efficiëntie zien ten opzichte van 2021. Mark Bressers, directeur-bestuurder van de NEa: "Eerder maakten we melding van een recorddaling van de CO2-uitstoot in de industrie en energiesector. De CO2-efficiëntiecijfers die we nu hebben, bevestigen wat we toen al vermoedden: de daling van de CO2-uitstoot in de industrie komt vooral door de lagere industriële productie en is maar beperkt het gevolg van verbeterde en schonere productiemethoden. Niettemin tonen deze cijfers aan dat de industrie in Nederland staat voor een grote opgave."
Elektriciteitsproducenten ontvangen eerste brief over de Tijdelijke wet inframarginale elektriciteitsheffing (IME)
Deze wet, die geldt van 1 december 2022 tot 1 juli 2023, plafonneert de inkomsten van elektriciteitsproducenten die gebruikmaken van inframarginale energiebronnen en steenkool. De maatregel vloeit voort uit een noodverordening van de Europese Commissie, ingesteld tijdens een periode van uitzonderlijk hoge energieprijzen, waarin burgers en bedrijven overheidssteun ontvingen.
EU Climate Action Progress Report 2024
De Europese Commissie (EC) publiceerde de cijfers van heel Europa in het 'EU Climate Action Progress Report 2024'. Deze cijfers laten zien dat ook in heel Europa sprake is van de flinke daling van de emissies in 2023, 8,3% gedaald ten opzichte van het voorgaande jaar. Dit is volgens de EC de grootste jaarlijkse daling in decennia, met uitzondering van 2020 vanwege COVID-19. De netto-uitstoot van broeikasgassen ligt nu 37% onder het niveau van 1990, terwijl het bbp in dezelfde periode met 68% is gegroeid. Dat wijst op de voortdurende ontkoppeling van emissies en economische groei. "De EU blijft op schema om haar toezegging om de emissies tegen 2030 met ten minste 55% te verminderen, na te komen", aldus de EC.
November
Consultatie wijziging Besluit energie vervoer RED-III geopend
Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) opende een online consultatie voor de aanpassing van het Besluit energie vervoer in 2026. Deze conceptaanpassingen zijn een uitwerking van de voorgestelde wetswijziging, als gevolg van de herziening van de Europese richtlijn hernieuwbare energie (RED-III).
Consultatie wijziging Regeling energie vervoer 2025 geopend
Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat opende de internetconsultatie voor de wijzigingen aan de Regeling energie vervoer voor 2025. De wijzigingen in de Regeling zijn een uitwerking van het aangepaste Besluit energie vervoer 2025. De consultatie die nu open staat heeft géén betrekking op de wijziging van het Besluit energie vervoer RED-III.
Consultatie wet jaarverplichting RFNBO’s in de industrie geopend
Het Ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) opende een online consultatie voor de Wet jaarverplichting hernieuwbare brandstoffen van niet-biologische oorsprong in de industrie. Met deze wet worden industriële gebruikers van waterstof verplicht jaarlijks een bepaald percentage RFNBO’s (Renewable Fuels of Non-Biological Origin) te gebruiken in hun processen. Het doel van de consultatie is om officiële reacties te krijgen van marktpartijen op het plan voor de voorgestelde jaarverplichting en de haalbaarheid hiervan.
Webinar vliegtuigexploitanten
De NEa hield een webinar over de 2024 rapportageperiode voor vliegtuigexploitanten onder EU ETS, CORSIA en ReFuelEU Aviation. Deze sessie gaf advies over compliance updates onder EU ETS, CORSIA, en nieuwe verordening ReFuelEU Aviation, Rapportageverplichtingen voor de komende periode en Belangrijke deadlines en procedurele updates.
December
NEa pleit voor hogere deelnamedrempel CBAM
De NEa doet een dringend beroep op het kabinet om zich in Europa in te zetten voor een aanpassing van de Europese CBAM-verordening van 2026. De NEa voorziet anders grote problemen bij de uitvoering van deze regeling. Vooral voor importeurs die kleine hoeveelheden met weinig CO2-uitstoot importeren, is het moeilijk of zelfs onmogelijk om te rapporteren. De NEa stelt voor om de drempel voor CBAM te verhogen. Een hogere deelnamedrempel zou ervoor zorgen dat CBAM alleen geldt voor importeurs die een aanzienlijke hoeveelheid CO2 moeten rapporteren.
Marktinkomstenverslag-portaal toegankelijk voor elektriciteitsproducenten
Het Marktinkomstenverslag-portaal (MIV-portaal) is nu toegankelijk voor alle elektriciteitsproducenten in Nederland die verplicht zijn om een Marktinkomstenverslag (MIV) op te stellen en in te dienen. Hiermee komen zij tegemoet aan de vereisten van de Inframarginale Energieheffing (IME).
Nominatie Dutch IT Channel Awards 2024
De NEa, in samenwerking met Mendix en CLEVR, is genomineerd voor Govtech Innovator of the Year bij de 2024 Dutch IT Channel Awards. Deze nominatie benadrukt de samenwerking aan het baanbrekende Emissiehandelsportaal (EHP), een project dat een revolutie teweegbrengt op het gebied van efficiëntie en compliance in overheids-IT.
